Wat ik heb geleerd na een half jaar MOZA over onze samenleving: ‘Praat niet over verbinding, maar verbindt’
Precies een half jaar geleden begon mijn zomervakantie. Het was voor mij het einde van een hoofdstuk, want ik stopte als voorzitter bij het Moluks Historisch Museum. Maar het opende ook nieuwe deuren volop positieve energie. MOZA is een platform dat inmiddels door veel mensen wordt gelezen. Maar ik blijf het maar zeggen: ik schrijf niet zozeer over ontwikkelingen of enkel voor de paginaweergaven. Alles is veel groter. In dit artikel blik ik terug op wat ik in een half jaar heb geleerd over onze masjarakat.
1. Niet praten over verbinding, maar verbindt
Ik ben niet tegen de term verbinding. En als verbinding je helpt om je open te stellen voor andere mensen, doe dat dan vooral. Je kan het gebruiken als blauwdruk om mensen te ontmoeten waarmee je niet bent opgegroeid. Maar benadrukken dat we zo verdeeld zijn en daarom moeten verbinden gaat onze wereld niet veranderen. Ik heb het de afgelopen jaren te vaak gehoord. En daarom vind ik het een jeukwoord.
Het afgelopen half jaar heb ik mede door MOZA tientallen nieuwe mensen ontmoet. Mensen met een ander geloof, politieke voorkeur of andere perspectieven. Het begint met begrip tonen voor de dingen die je niet begrijpt. Als Molukkers in Nederland zijn we driedubbel verbonden vanwege onze roots, het dorp waar je vandaan komt en de overtocht die is gemaakt. Praat met mensen, bezoek hun tentoonstellingen, geef ze een compliment en vertel over je eigen associaties. Wie geeft, die ontvangt. Van de boekpresentatie van oom Sam Pormes in Zevenaar tot de informatiebijeenkomst van de RMS in Barneveld. Van Art Rotterdam 2023 tot het werk van Hatutamelen in Amsterdam. Overal zie ik Molukkers, stel ik mij open en voel ik de energie. Nee, ik ben het niet altijd met iedereen eens. En sommige dingen vind ik ook niet zo goed. Maar na afloop samen een biertje drinken of een hand geven, dat is hoe het hoort.
2. We zijn niet divers, we zijn veelkleurig
Het is gemakkelijk om te wijzen op de verschillen in onze gemeenschap. Anno 2023 heet dat diversiteit en het is te oppervlakkig. Ik geloof in een inclusieve Molukse samenleving die veelkleurig denkt én doet. Denk in gemeenschappelijkheden, laat elkaar met rust als selecte groepjes er anders over denken. De energie lekt bij mij weg als het gaat om alle aangeleerde verschillen vanwege andere Molukse eilanden of het geloof. Het suggereert namelijk dat er verschillende kuddes zijn. Ik geloof in de eigenheid van iedere Molukker. Waarin ieder actief zijn of haar cultuur bijdraagt, maar de manier waarop hoef ik niet over te oordelen. Hatutamelen laat met zijn werk in het Stedelijk Museum Amsterdam alle bezoekers inzien dat je zijn werk niet hoeft te begrijpen. Maar dat geldt natuurlijk ook voor Molukkers onderling.
Los van mijn politieke voorkeur ben ik ook bestuurslid bij een Molukse stichting, muziekliefhebber en ondernemer. Daar probeer ik juist een unieke rol te vervullen of smaak te verfijnen. Daardoor ontstaat diepgang, ontstaat synergie en maak je veel meer meters. In mijn geval leidde het tot ruim 100 artikelen op MOZA en verschillende samenwerkingen.
3. Lain sayang lain, satu gandong
We zingen lagu-lagu regelmatig met volle borst mee. Je kan de teksten van Molukse liederen of andere wijsheden ook gebruiken als mindset om de eigen gemeenschap te benaderen. Natuurlijk zijn sommige teksten al meer dan 200 jaar oud, maar de essentie is nog steeds relevant. Op iedere bijeenkomst, netwerkborrel of Moluks feestje zijn er verschillende Molukkers die zeggen dat “er iets in de lucht hangt” of “dat het onze tijd is”. Ja, ik voel dat ook. Op thematisch niveau zie je dat ook samenkomen doordat iedereen elkaar steunt en niet gelijk oordeelt.
De eerste 25 jaar van mijn leven heb ik altijd gehoord dat ik goed mijn best moest doen op school. Maar nadat ik mijn bul had gehaald, voelde het alsof ik mijn titel moest verstoppen. Er leiden vele wegen naar Rome. Maar mijn studies staan voor zoveel meer dan enkel een diploma. Opgeklommen vanaf de mavo, grotendeels mijn studies zelf bekostigd met verschillende bijbaantjes, in een gezin waar mijn vader er niet meer was, maar waar ik wel steun had. Dat is mijn verhaal. En zo ben ik ook benieuwd naar het verhaal van anderen. Elkaar nu eindelijk openlijk steunen in elkaars activiteiten, met elkaars KVK-nummers in de subsidieaanvragen of elkaar complimenteren. “Ade, kan je mij helpen hiermee?” Ja, de lagu-lagu klinkt dagelijks. Dát geeft steun.
4. Bedenk samen oplossingen voor gezamenlijke problemen
Anno 2023 zijn we via Instagram en LinkedIn allemaal met elkaar verbonden, met name de 3e en 4e generatie Molukse professionals. Ik zie zoveel mooie ontwikkelingen om mij heen en dat geeft mij een gevoel van trots. Zonder mensen tekort te doen: de Molukse 4e generatie die optreedt op North Sea Jazz, netwerkborrel Maluku Connect, Joenoes Polnaija en Tara Hetharia die theaters vullen, Adee Bodewes met haar promotieonderzoek, Jamie Schaduw die aan een taalplatform bouwt en de spoken word van Djé-rimo en verschillende dichters in ADAM&co.
Daar waar we allemaal het gevoel hebben dat het Molukse verhaal er niet toe doet, daar zie je iedereen juist dát Molukse verhaal (of de doorwerking van kolonisatie) op een groter podium vertellen. En óók nog eens op de kanalen van andere Molukkers, zoals Molukse Takkie, Moluks Uurtje of MOZA. Want wat is het toch fijn om eindelijk samen te werken met andere Molukse professionals. We zien het gebeuren en het inspireert. Zo sluiten we samen de rijen.
Kaja Sariwating (1986, Tiel) is bestuurskundige en oprichter van MOZA. Kaja is bestuurslid bij Buah Hati in Tiel en Landelijk Moluks Monument. Hij was eerder voorzitter van het Moluks Historisch Museum. Kaja werkte voor verschillende Nederlandse belangenorganisaties en fondsen. Volg hem via zijn Instagram.
MOZA staat voor Molukse Zaken en is sinds 30 augustus 2022 een stichting. De mainstream journalistiek is qua representatie, participatie en perspectief vaak nog erg homogeen. Daarom tekent MOZA kennis op vanuit een eigen perspectief en delen we verhalen waarmee mensen zich identificeren. We maken daardoor authentieke stukjes.
